Whether you're a citizen, or a customer, there's no Free Lunch!

couple of posts ago I wrote about markets, democracy, and forces that exist within each of these, and how, in our society, we're finding them wrestle one another, but of course, not helping anyone in the end. Today I continue talking about these two devils - the market and a democracy, in a not very different perspective.

The reason I call them devils is both of them seem to possess a power derived out of our very own lack of wisdom - wisdom as citizens and customers respectively.

Every day in our lives whenever the reason for being represented (reason for democracy i.e.) or the reason for being a customer (reason for a market i.e.) is beyond both extremes, a new problem starts cooking underneath us all. Be it our farmers expecting a government support-price for their produce, or the rice-growers themselves seeking govt. subsidized rice and cereals, they form clear evidence of misunderstood purpose of government. On the other hand an aberration of an individual's needs as wants has led to the typical excessive consumerism syndrome in most urban settlements in our society. All these appear to portray a common issue - that of wrongly placed expectations from both a democracy and the market.

The 'representation misunderstood' problem
Why do the farmers (yield to) expect a govt. support price for their produce when there exists a market craving to consume them? They need to be educated about the purpose of a government, and about the existence of a market. Why do the literate settlers among us believe it to be the handiwork of some political party when petrol prices go up, or why do we feel the govt must fly in like Superman and save the sky-rocketing onion prices? Clearly we need to be informed about the role of government in all such situations.

The 'market misunderstood' problem
Why do the typical urban shoppers yield to consumerism, get seduced by calls of marketers, and forget the elementary difference between the needs and wants of life? Why does a majority of the urban consumer base appear to be buying/consuming stuff that it actually didn't need? Why so especially when those wants hide beneath them grave dangers for mankind? We need to be wary of our needs, and reassurance that discovering one's needs is more important than knowing one's wants. We need to also know that there are memories of the marketer's magic in our mind that make our wants different from our needs. And we need to realize that this disparity between needs & wants is dangerous to our economies and the ecology alike.

Let there be Jaagruti
In summary, aren't we misinterpreting the purpose of a government and a market? Said another way, isn't the government and the market not appearing to take undue advantage of the lack of awareness in people? Is it something in the system that has made the government and the market act that way? Or was it always built that way, expecting always, the constituents of the system to educate themselves so as to avoid disappointment? If latter be true, I guess it is time we realized that in a democracy, like in a market, there's nothing called free-lunch, and the only way to liberation is good education. People need to know what to expect from a government and a market, and not get these two mixed up! After all, education (jaagruti) is what man needs to go after - be as a citizen, or as a customer.

ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಡಬ್ಬಿಂಗ್

ನಿನ್ನೆಗೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ೭೭ನೇ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. ಅದರ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ಜಿ.ವೆಂಕಟಸುಬ್ಬಯ್ಯನವರು ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯ ಮತ್ತು ಅತಿ ಮುಖ್ಯ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಹಲವಾರು ಭಾಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಹೊರಹಾಕಿದ್ದಾರೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಚಿತ್ರಗಳ ಡಬ್ಬಿಂಗ್ ಕುರಿತಾದ ಅವರ ನಿಲುವು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನನ್ನ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು. ಏಕೆಂದರೆ ೬+ ಕೋಟಿ ಕನ್ನಡಿಗರ ಭಾಷೆಯಾದ ಕನ್ನಡದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನವೊಂದರಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಜನಸಮೂಹದ ಎದುರು ನಿಂದು ಹೀಗೆ ಒಂದು ಜನಾಂಗದ ಮೇಲೆ ಹೇರಿಕೆಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಎತ್ತು ಹಿಡಿಯುವ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಕೈ-ಜೋಡಿಸಿರುವುದು ನನಗೆ ಅಷ್ಟು ಸರಿಯೆಂದು ಕಾಣಲಿಲ್ಲ.

ಚಿತ್ರ ಡಬ್ಬಿಂಗ್ ಬೇಡವಾದರೆ ಬೇರೆ ಡಬ್ಬಿಂಗ್ ಗಳೂ ಬೇಡ. ಅಲ್ವಾ?
ಜಿ.ವೆಂಕಟಸುಬ್ಬಯ್ಯನವರ ಪ್ರಕಾರ ಪರಭಾಷೆಯಿಂದ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಡಬ್ ಮಾಡುವುದು ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕಂತೆ.
(೧) ಮೊದಲಿಗೆ ಡಬ್ಬಿಂಗನ್ನು ತಡೆಯಲು ಯಾರಿಗಾದರು ಹಕ್ಕು ಕೊಟ್ಟವರು ಯಾರು, ಯಾವಾಗ? ಒಂದು ಚಿತ್ರವನ್ನು ಡಬ್ ಮಾಡಬೇಕಾದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹಕ್ಕು ಕೊಡುವವರು ಕೇವಲ ಆ ಮೂಲ ಚಿತ್ರವನ್ನು ತೆಗೆದವರು. ಡಬ್ಬಿಂಗ್ ಮಾಡದಿರಲು ಹೇಳಲು ಯಾರಿಗೂ ಯಾಕೆ ಹಕ್ಕು ಇದೆ? Censor ಬೋರ್ಡಿನೋರನ್ನು ಬಿಟ್ಟು!!

(೨) ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಇಂದಿಗೂ ನಮ್ಮ ಎಲ್ಲಾ ಟೀ.ವಿ ವಾಹಿನಿಗಳಲ್ಲಿ ಬರುವ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ನೋಡಿ - ಎಲ್ಲವೂ ಬೇರೊಂದು ಭಾಷೆಯಿಂದಲೇ ಡಬ್ ಆಗಿ ಬರುತ್ತವೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಈ ಡಬ್ಬಿಂಗುಗಳನ್ನೂ ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಡವೇ? ಆದರೆ ಬೇರೆಡೆ ಜಿ.ವೆಂ ಅವರೇ ಹೇಳುವ ಹಾಗೆ ಬೇರೆ ಭಾಷೆಯ ಜಾಹಿರಾತನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ಕನ್ನಡ ಜಾಹಿರಾತಿಗೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಬೇಕಂತೆ. ಇವರ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳೋದು ಸ್ವಾಮಿ? ಯಾವುದನ್ನು ಸರಿಯೆಂದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಯಾವುದನ್ನು ಸರಿಯಲ್ಲವೆಂದು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು??

ಬೇಡವೆನ್ನಲು ಕಾರಣವಾದರೂ ಏನು..?
ಡಬ್ಬಿಂಗ್ ಒಂದು ಕಲೆಯಲ್ಲವೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಜಿ.ವೆಂ ಅವರು. ಅದೇ ಕಾರಣದಿಂದ ಅದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಬೇಕಂತೆ. ಅಂದರೆ ಇವರ ಪ್ರಕಾರ ಚಿತ್ರವೊಂದರಲ್ಲಿ ಕಲೆಯಲ್ಲದ ಯಾವ ಭಾಗವೂ ಇರಕೂಡದು. ಚಲನ ಚಿತ್ರವೊಂದರಲ್ಲಿ ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಹಾರವೂ ಇರುತ್ತದೆ - ಅದನ್ನೂ ನಿಷೇಧಿಸೋಣವೇ? ಹಾಗಂತ ಡಬ್ಬಿಂಗೆನ್ನುವುದು ಕಲೆಯಲ್ಲವೆಂದು ಇಷ್ಟು ಹಗುರವಾಗಿ ಹೇಳಲು ಆಧಾರಗಳಾದರೂ ಏನಿಲ್ಲಿ? ಡಬ್ಬಿಂಗ್ ಅಂದರೆ ಏನು ಎಂದು ಇನ್ನೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲ ಯೋಚನೆ ಮಾಡಿದ್ದಿದ್ರೆ ಈ ರೀತಿ ಹೇಳುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲವೇನೋ ಮಾನ್ಯರು. ಒಂದು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗಿರುವ ಚಲನ ಚಿತ್ರವಾಗಲಿ, ಜಾಹಿರಾತೂ ಆಗಲಿ ಸರಿಯಾಗಿ ನೋಡುಗರ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಅಷ್ಟೇ ಸರಿಯಾಗಿ ತಾಗಬೇಕೆಂದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಡಬ್ಬಿಂಗ್ ಮಾಡುವ ತಂಡದವರು ಕಲಾವಿದರಾಗಿಲ್ಲದೇ ಹೋದರೆ ಆಗದು. ಇದನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ ಜಿ.ವೆಂ ಅವರು.

ಕಲೆಯಲ್ಲದಿದ್ದರೂ...
ಡಬ್ಬಿಂಗ್ ಒಂದು ’ಕಲೆ’ಯಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಅದು ಯಾವ ಕಲೆಯ ಉನ್ನತ ರೂಪ ಇಂದು ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ, ಕನ್ನಡ ಜಾಹಿರಾತಿನ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲವೋ, ಮತ್ತದರಿಂದ ಕನ್ನಡಿಗ ಚಿತ್ರ-ನೋಡುಗರು ಯಾವ ಕೊರತೆ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರುವರೋ, ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಆ ಕೊರತೆಯನ್ನು ತುಂಬುವ ಕೆಲಸವನ್ನಾದರು ಡಬ್ಬಿಂಗ್ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಕಲೆ ಮತ್ತು ಕಲಾವಿದರ ಗುರಿ ಕಲಾನುಭವಿಗಳ ಸುಖವೇ ಆಗಿದ್ದರೆ ಡಬ್ಬಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಹೀಗೆ ವಿರೋಧಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಅದನ್ನು ಅಷ್ಟು ಕೇವಲವಾಗಿ ಅಂದು ಮಾತನಾಡುವುದು ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿರುವ ಜಿ.ವೆಂ ಅವರಿಗಂತೂ ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಸರಿಹೊಂದಲ್ಲ ಅಂತ ನನ್ನ ಭಾವನೆ. ಚಿತ್ರ ನೋಡುಗರು ಡಬ್ ಆದ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿದರೆ ನೋಡುತ್ತಾರೋ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂಬ ಮುಖ್ಯ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನೇ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳದೇ ಈ ರೀತಿ ಒಂದು ಕಲೆಯೂ ಆಗಿರುವ ಉದ್ಯಮದ ಮೇಲೆ ಹೀಗೆ ಗೂಬೆ ಕೂಡಿಸಿರುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲವೆಂಬುದು ನನ್ನ ನಿಲುವಾಗಿದೆ.